#Hatırlıyormusunuz? #SadeceÇocuk
2013, Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi ve Bilgi Üniversitesi Yayınları ortaklığında, STK’lar için Çocuğa Yönelik Harcamaları İzleme Kılavuzu hazırladı
Çocuğa yönelik harcamaların çocuk haklarını gözeterek planlanması ve yapılması çocuk haklarının temel bir gereğidir. BM Çocuk Hakları Komitesi çeşitli oturumlarında ülkelerin çocuklara doğrudan ya da dolaylı tahsis edilen ulusal ve yerel bütçeyi belirlemesi, bunu yasalarla güvence altına alması ve bu harcamaların çocuğun öncelikli yararına uygun olup olmadığının bağımsız kurumlarca izlenmesi ve değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca komite, Türkiye’nin raporuna ilişkin yayımladığı 2012 tarihli Sonuç Gözlemleri’nde, Türkiye’nin hem çocuk hakları önceliklerini hem de bu doğrultuda çocuklar için harcanacak merkezi ve yerel bütçeyi yıl bazında belirlemesini istemiştir.
Ancak Türkiye’de yetkili kurumların yayınladığı veriler çocuk, gençlik, kadın, engelli gibi çeşitli sosyal alanlara ayrılan bütçeleri ve bu bütçelerle verilen hizmetleri görmek, incelemek, etkinliğini tartışmak ve alternatifleri ile karşılaştırmak için yeterli değildir. Çünkü Türkiye’de çocuğa yönelik harcama yapan idarelerin önemli bir bölümü bu harcamaları ayrı olarak tutmamakta ve yayınlamamaktadır. Çocuklara yönelik hizmetlerin sunumuna ilişkin ilgili kurumlar arasındaki eşgüdüm ve koordinasyon eksikliği çocuklara dönük bütçenin planlanması ve harcamaların yapılması konusunda da kendini göstermektedir. Doğal olarak, hükümet yetkililerinin ve parlamentonun çocuklara yönelik harcamaların düzeyini ve etkinliğini bilmeden ve takip etmeden çocuklara dönük politika geliştirmeleri ve karar almaları hem sağlıksız hem de zordur. Bu durum, Türkiye’de etkili bir çocuk politikası oluşturulmasını da zorlaştırmaktadır. Dolayısıyla bu harcama verilerinin yayınlanmasını ve harcamaların etkinliğinin bilinmesini istemek STK’ların savunuculuk çalışmaları çerçevesinde yer almalıdır. Buna ek olarak, çocuklara yönelik kamu hizmetlerinin bağımsız bir şekilde izlenmesini sağlayan çocuk haklarından sorumlu bir ombudsmanın bulunması da büyük önem taşımaktadır. Elinizdeki bu kılavuzun amacı çocuğa yönelik kamu harcamalarının ve bu harcamalarla verilen hizmetin nitelik ve etkinliğinin STK’lar tarafından izlenme sürecine katkıda bulunmaktır.
Kılavuza ulaşmak için tıklayınız